प्रयास एवं पहलहरु

२०७२ साल वैशाख १२ गते र वैशाख २९ गते गएको विनाशकारी भुकम्पले नेपालभरि ठूलो क्षति पुर्‍यायो । २०७२ साल जेष्ठ ११ गते नेपालमा, नेपालको पुनर्निर्माणका लागि अन्तराष्ट्रिय सम्मेलन सम्पन्न भएको थियो । जहाँ भारतकी तत्कालिन वदेशमन्त्री श्रीमती सुश्मा स्वराजले नेपालको भूकम्पपछिको पुनर्निर्माण परियोजनाका लागि २५० मिलियन अमेरिकी डलर अनुदान र ७५० मिलियन डलर ऋण सहयोग  गरि कुल १ अर्ब अमेरिकी डलर को प्रतिवद्वता घोषणा गर्नुभएको थियो ।

२५० मिलियन अमेरिकी डलर अनुदानका लागि भारत सरकार र नेपाल सरकारबीच २०७२ फल्गुण ८ गते एक सम्झौता पत्रमा हस्ताक्षर भएको थियो । उक्त सम्झौता अनुरुप अनुदान रकमवाट १०० मिलियन अमेरिकी डलर आवास र ५०–५० मिलियन डलर सांस्कृतिक र स्वस्थ्य तथा शिक्षाक्षेत्रको लागि विनियोजन गरिएको थियो । ५० मिलियन अमेरिकी डलर अनुदान उपयोगको लागि भारत सरकार र नेपाल सरकारविच सो रकम नेपालका आठ जिल्लाका २८ वटा सांस्कृतिक सम्पदा स्थलहरुको पुनर्निर्माण र सवलिकरणमा खर्च गर्नेगरि २०७४ भाद्र १ गते एक स्म्झौता पत्रमा हस्ताक्षर भएको थियो ।

१२ वटा सांस्कृतिक सम्पदा स्थलहरुको संरक्षण र पुनर्निर्माणका लागि डिजाइन र परियोजना व्यवस्थापन परामर्श सेवा प्रदान गर्न २०७६ मंसिर २६ गते काठमाण्डौंस्थित भारतिय राजदुतावासले इन्टैक लाई परियोजना परामर्शदाताको रुपमा नियुक्त गर्‍यो । बाँकि १६ परियोजनका लागि  राष्ट्रिय पुनर्निमाण प्राधिकरणको केन्द्रिय आयोजना कार्यान्वयन इकाई भवनले कार्यान्वयन एवं अनुगमन निकायको रुपमा काम गरिरहेको छ । यसरी निर्माण भएका मन्दिर तथा गुम्वाहरुको विगतको वैभव र परम्परागत शैलीलाई दुरुस्त राख्न यी सम्पदाहरुलाई नेपालको प्राचिन स्मारक संरक्षण ऐन वमोजिम संरक्षण गरिनेछ ।

२८ वटा आयोजनास्थलहरुको विवरणः(INTACH परियोजना साइटहरू रातोमा)